اعتراضات ۱۴۰۱ نمایانگر چیست؟
تاریخ انتشار: ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۱۷۵۲۰
آفتابنیوز :
اسماعیل گرامیمقدم نوشت: هر زمان که مردم از صندوقهای رای ناامید شوند، مسیرهای دیگری را برای بیان مطالبات خود امتحان میکنند. نمونه این نوع انسدادها در انتخابات ۹۸ و ۱۴۰۰ و متعاقب آن رخدادهای اعتراضی سال ۱۴۰۱ به عینه نمایان شد.
هستی انسان، عرصه انتخاب و گزینشهای مستمر است. آدمی از ابتدای تولد تا زمان مرگ در حال انتخاب، گزینش و حرکت است؛ انتخاب میکند، نتایجش را بررسی میکند و آماده گزینش و انتخاب بعدی میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
جوامع توسعه یافته با ایجاد مکانیسمهای مترقی، رقابتی و آزاد در انتخابات تلاش میکنند زمینه جاری ساختن اراده عمومی در گزینشهای کلان سیاسی را فراهم سازند؛ بنابراین وقتی صحبت از اجرای قانون انتخابات میشود، باید تمامی شمولی که در آزاد بودن، رقابتی بودن و سالم بودن یک انتخابات اثرگذار است، مورد توجه قرار بگیرد.
اساسا انتخابات، مکانیسمی برای ورود و مشارکت بیشتر مردم و تحقق اراده آنها در انتخاب مدیران و حاکمان است. این مهم طی ادوار مختلف حیات سیاسی و اجتماعی ایران، دچار اعوجاجات، نوسانات و محدودیتهای مختلف شده است، برخی گروهها همواره به دنبال تغییر هویت انتخابات و تغییر شیفت از انتخاب مردمی به سمت انتخاب برخی گروههای خاص هستند.
وقتی از انتخابات آزاد، رقابتی و سالم صحبت میشود، یعنی توجه به اراده و خواسته مردم. جاری شدن اراده شهروندان هم از طریق اجرای درست و نظارت مناسب بر انتخابات شکل میگیرد. در گذشته قانونگذار، بررسی صلاحیتها و نظارت را به هیاتهای اجرایی منتخب مردم داده بود که گروههایی متشکل از معتمدان، افراد شناخته شده و امین بودند.
از سوی دیگر، شورای نگهبان بیشتر به بررسی صلاحیتهای احراز نشده میپرداخت. بسیاری به خاطر دارند که در مجالس اول، دوم و سوم شورای اسلامی، افرادی که در هیاتهای اجرایی و سپس هیاتهای نظارت ردصلاحیت میشدند به شورای نگهبان اعتراض کرده و خواستار بررسی دوباره میشدند، اما در دورههای اخیر انتخابات بارها مشاهده شده که فردی در هیاتهای اجرایی و نظارت تایید شده، اما شورای نگهبان اقدام به ردصلاحیت او کرده است.
خروجی و کارکرد چنین سیستم انتخاباتی دیگر در مسیر تحقق یک انتخابات رقابتی نخواهد بود. در سطح جهان برای بهبود شاخصهای انتخاباتی نظارت را به احزاب سیاسی سپردهاند و حاکمیت مسوولیتی در خصوص نظارت بر انتخابات (به معنای احراز صلاحیت) ندارد و تنها تضامین لازم برای برگزاری یک انتخابات ایمن، سالم و همگانی را ارایه میکند.
تا زمانی که دولتها (به معنای حاکمیت) به نام شورای نگهبان وظیفه احزاب سیاسی را به عهده بگیرند و آن را به انجام برسانند، قاعدتا نفوذ سلیقهها، جناحها و باندهای سیاسی غیرقابل اجتناب است، چراکه هر فرد و جریانی، سلایق خاص خود را دارند و نهایتا این سلایق اعمال میشوند. این تحمیل سلایق در شورای نگهبان طی سالها و دهههای مستمر به اندازهای غلیظ شده تا اینکه به جایی رسیده که همواره یک جریان سیاسی به نام اصلاحطلبان ردصلاحیت شده و میدان انتخابات یکسره در اختیار گروههای اصولگرا و جریانات دست راستی قرار میگیرد!
به همان نسبت بیشتر شدن اعمال سلیقهها در انتخابات، مشارکت مردم هم کاهش پیدا کرد تا جایی که در آخرین انتخابات در سال ۱۴۰۰ میزان مشارکت در شهرهای بزرگ زیر ۳۰درصد و در کل کشور حدود ۴۸درصد بوده است. اما اگر انتخابات در اختیار احزاب سیاسی قرار بگیرد، احزاب سیاسی در یک فرآیند قانونی زمینه تربیت نیروهای سیاسی را فراهم کرده و تلاش میکنند، تصویر شفافی از مهمترین مطالبات مردم به دست آورند.
در نظامهای پارلماتاریستی، احزاب به اندازه اقبالی که از سوی مردم کسب کردهاند، سهمی در پارلمان خواهند داشت و متناسب با سهم خود در تصمیمسازیها مشارکت دارند. حتی پس از انتخابات اگر صلاحیت فردی از حزبی تایید نشد، سهم و جایگاه حزب، دست نخورده باقی میماند تا حزب یاد شده فرد دیگری را معرفی کند.
در واقع حق حزب و رای مردم پایمال نمیشود. اما در انتخابات ادوار گذشته ایران، مثلا فردی در اصفهان تایید صلاحیت شد، رای مردم را کسب کرد و در آستانه حضور در مجلس، دوباره ردصلاحیت شد. به عبارت روشنتر، رای مردم کان لم یکن تلقی شده و نهایتا جایگاه حزب هم از بین رفت.
انتخابات در ایران هم باید در مسیر رشد و پیشرفت قرار بگیرد، اما متاسفانه نحوه تصمیمسازیهای انتخاباتی در قانون جدید به گونهای است که آخرین دریچههای افزایش مشارکتهای مردمی را هم میبندد. برخی جریانات، قدم به قدم و گام به گام در حال ایجاد محدودیت برای احزاب، مردم و افراد منتخب هستند. تداوم این روند جمهوریت نظام را تضعیف کرده و زمینه را برای اعمال سلیقه فراهم میسازد.
در واقع پرسشهای بنیادینی در خصوص انتخابات ایران وجود دارد که باید به آن پاسخ داده شود و آن اینکه چرا مشارکت در انتخابات ایران هر دوره کمتر شده است؟ چرا هر بار که رقابت نزدیک بوده، مشارکت و اقبال مردم بیشتر و هر بار که ردصلاحیتها فزونی گرفته، مردم با صندوقهای رای قهر کردهاند؟
واقع آن است هر زمان که مردم از صندوقهای رای ناامید شوند و زمینه کنشگری سیاسی برای آنها مسدود شود، مسیرهای دیگری را برای بیان مطالبات خود امتحان میکنند. نمونه این نوع انسدادها در انتخابات ۹۸ و ۱۴۰۰ و متعاقب آن رخدادهای اعتراضی سال ۱۴۰۱ به عینه نمایان شد.
هر بار که سیستم متوجه شد که زمینه کنشگریهای آزاد سیاسی و فرهنگی و اجتماعی باید فراهم شود، به همان میزان هم مشارکت بیشتر مردم را تجربه کرد و به این مشارکتهای فزاینده بالید. در نقطه مقابل هم هر زمان ردصلاحیتها بیشتر شد و انسداد سیاسی و انتخاباتی افزایش یافت، مشارکت مردم هم کاهش چشمگیری پیدا کرد. نظام حکمرانی امروز در مسیر یک انتخاب سرنوشتساز قرار گرفته است، تن دادن به انتخاب «مردم» یا انتخاب «برخی جریانات خاص»؟
منبع: روزنامه اعتمادمنبع: آفتاب
کلیدواژه: اعتراضات ۱۴۰۱ انتخابات شورای نگهبان احزاب سیاسی صلاحیت ها یک انتخاب گروه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۱۷۵۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فهرست وفاق برای دور دوم مجلس شورای اسلامی در تهران مشخص شد
حبیب الله بوربور دبیرکل جمعیت وفاداران انقلاب اسلامی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره برنامه این حزب برای دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: در مرحله اول انتخابات در لحظات پایانی روز تبلیغات انتخابات لیستی به عنوان دلسوزان انقلاب ارائه دادیم که این اقدام برای آن بود که لیست ائتلاف لیست جامعی نیست و خودمان به عنوان جمعیتی مستقل می توانیم لیستی ارائه دهیم.
وی درباره لیست مستقل این جمعیت برای دور دوم انتخابات گفت: از آن لیست ۵ نفر در دور اول به مجلس رفتند و ۱۰ نفر در دور دوم حضور دارند و از لیستهای دیگر ۶ نفر را انتخاب کردیم و ۱۶ نفر نهایی لیست خودمان را برای دور دوم انتخابات با عنوان جریان وفاق انتخاب کردیم.
بوربور عنوان کرد: لیست این افراد قطعی شده و تمام موضوعات برای تبلیغات هم نهایی شده است.
وی تاکید کرد: برای تکمیل لیست افراد حاضر شدند و درخواست هایی برای حضور در لیست نهایی داشتند . با کارشناسیهایی که انجام دادیم این لیست ۱۶ نفره را نهایی کردیم.
وی افزود: قواعد و قوانین ما آن بوده که کسانی که مردم به آنها رای بالاتری داندند به احترم این رای در لیست قرار دادیم و ۶ نفر باقی مانده هم بر اساس نیاز کمیسیونها و تخصص و تجربه آنها انتخاب شده اند. ۱۰ نفر، اما جز افرادی هستند که در لیست دلسوزان انقلااب در دور اول حاضر بودند.
دبیرکل جمعیت وفاداران انقلاب اسلامی افزود: ما اعتقاد داریم که بالای دو سوم این ۱۶ نفر رای خواهند آورد.
وی درباره مشارکت مردم در دور دوم انتخابات گفت: ۴۵ نفر باید برای مجلس شورای اسلامی انتخاب شوند و برای همین مردم کار آسان تری را نسبت به دور اول انتخاب از میان چندین هزار نفر دارند.
وی اظهار کرد: در تهران ۱۶ نفر باید انتخاب شوند. که اهمیت زیادی دارد. چرا که اصولا نمایندههای تهران در مجلس بسیار مهم و تاثیرگذار هستند و این تاثیرگذاری باعث میشود که در تهران مردم از لیستها و افرادی که می شناسند برای انتخاب نهایی خود استفاده کنند. البته ما سعی کردیم بدون در نظر گرفتن جریاناتی که مربوط به لیستهای متفاوت است ۱۰ نفر از لیست دلسوزان خود انتخاب کنیم و ۶ نفر هم بر اساس نیاز کمیسیونهای مجلس و رای آوری احتمالی آنها قرار داددیم تا به رای مردم هم احترام گذاشته باشیم.
با اعلام حبیب الله بوربور اسامی لیست ۱۶ نفره جمعیت وفاداران انقلاب اسلامی به عنوان فهرست وفاق به شرح زیر است.
۱. احمد نادری ۲. ابراهیم عزیزی ۳. سمیه رفیعی ۴. ابوالفضل ظهره وند ۵. حسین نجابت ۶. عبدالحسین روح الامینی نجف آبادی ۷. زهره سادات لاجوردی ۸. زینب قمصری ۹. علیرضا سلیمی ۱۰. محمد حسین حسین زاده بحرینی ۱۱. حسن خجسته باقر زاده ۱۲. مهدی عسگری ۱۳. مجتبی زارعی ۱۴. علی اصغر پور محمدی ۱۵. سید نظام الدین موسوی ۱۶. مجتبی رحماندوست
باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی مجلس